MÜƏLLİMLİK PEŞƏSİNİN CƏMİYYƏTİN İNKİŞAFINDAKI STRATEJİ ROLU

“Ziyalı olmasa, kor olar millət,
Caynaqlar altında hey çəkər zillət.
Sənətin hamısı gözəldir, əlbət,
Bütün peşələrin gözüdür Müəllim!”
(Nüsrət Kəsəmənli)

Müəllimlik peşəsi insan cəmiyyətinin mədəni, intellektual və sosial inkişafında bənzərsiz rol oynayan fundamental fəaliyyət sahələrindən biridir. Tarixi perspektivdən baxıldıqda, müəllimlər yalnız bilik ötürücüləri kimi deyil, eyni zamanda şəxsiyyətlərin formalaşmasında, etik və estetik dəyərlərin qorunub saxlanılmasında, həmçinin gələcək nəsillərin cəmiyyətə inteqrasiyasında əsas dayaq rolunu oynamışlar. Müəllimin fəaliyyəti yalnız faktların ötürülməsi ilə məhdudlaşmır. Müəllim həm də şagirdlərin, tələbələrin düşüncə tərzini, yaradıcı qabiliyyətlərini və analitik bacarıqlarını inkişaf etdirən təsir mexanizmi kimi çıxış edir.

Müasir dövrdə müəllimlik yalnız pedaqoji fəaliyyətin bir forması deyil, həm də sosial və mədəni inkişafın strateji institutuna çevrilmişdir. Müəllim, həm bilik mənbəyi, həm də həyat təcrübəsinin yönəldicisi olaraq, gənc nəsillərin dünya görüşünü genişləndirir, onların intellektual və mənəvi potensialını kəşf edir. Eyni zamanda, müəllim peşəsi səbr, məsuliyyət, etik və estetik dəyərlərə sadiqlik tələb edir. Çünki onun fəaliyyəti cəmiyyətin gələcək intelektual və mədəni səviyyəsini müəyyən edir. Qloballaşma, informasiya bolluğu və texnologiyanın sürətli inkişafı müəllim peşəsinin rolunu daha da mürəkkəbləşdirmiş və onun strateji əhəmiyyətini artırmışdır. Müasir müəllim ənənəvi pedaqoji bilikləri ilə yanaşı, innovativ tədris metodlarını tətbiq etməli, şagirdlərdə tənqidi və yaradıcı düşüncəni formalaşdırmalı və onların şəxsiyyət inkişafını yönəltməlidir. Beləliklə, müəllimlik yalnız bir peşə deyil, həm də cəmiyyətə xidmətin, intellektual və etik dəyərlərə sadiqliyin simvolu, həmçinin gələcəyin formalaşdırılmasında əvəzsiz vasitədir.

Bu baxımdan, müəllimlər cəmiyyətin bilik və dəyərlərin daşıyıcısı olmaqla yanaşı, həm də mədəni və sosial inkişafın dinamikasını müəyyən edən strateji fəaliyyət göstərən şəxsdir. Onların fəaliyyəti olmadan gənc nəsillərin həm intellektual, həm də mənəvi inkişafı, eləcə də cəmiyyətin davamlı və dayanıqlı inkişafı mümkün olmazdı. Ulu Öndər Heydər Əliyev müəllimlik peşəsinə böyük önəm vermiş və onu insan cəmiyyətində ən ali və strateji fəaliyyət sahələrindən biri kimi qiymətləndirmişdir. O, demişdir: “Mən yer üzündə müəllimdən yüksək ad tanımıram. Hər birimizdə müəllimin hərarətli qəlbinin bir zərrəciyi vardır. Məhz müəllim doğma yurdumuzu sevməyi, hamının rifahı naminə vicdanla işləməyi müdrikliklə və səbirlə bizə öyrətmiş və öyrədir. Hər birimizin öz müəllimi vardır və biz bütün ömrümüz boyu onun xatirəsini hörmətlə, minnətdarlıqla qəlbimizdə yaşadırıq.”

Bu ifadələr müəllimlərin yalnız bilik ötürücüləri olmadığını, eyni zamanda gənc nəsillərin mənəvi və intellektual inkişafının istiqamətləndiriciləri və cəmiyyətin mədəni dəyərlərinin qoruyucuları olduğunu vurğulayır. Onların fəaliyyəti fərdi inkişafla məhdudlaşmır, əksinə cəmiyyətin gələcək inkişafının təmin edilməsində və sosial-mədəni kontinuitetin qorunmasında strateji əhəmiyyət daşıyır. Ulu Öndərin bu yanaşması müəllim peşəsinin həm etik, həm intellektual, həm də sosial baxımdan əvəzsiz rolunu ortaya qoyur və onun cəmiyyətin dayanıqlı inkişafındakı funksiyasını yüksək səviyyədə dəyərləndirir.

Müəllif: ADPU-nin müəllimi,
b.ü.f.d. Qumru Balaxanova Vasif qızı